Kolorektal Kanser Tarama
Kolorektal Kanser Taraması hakkında bilinmesi gereken en önemli şey nedir?
Rutin kolorektal taramanın amacı, kansere yakalanmanızı önlemek veya erken teşhis koymaktır, erken evre tedavilerin en etkili olduğu zamandır. En iyi tarama tamamlanmış taramadır. Tarama yapmak kolaydır ve hayat kurtardığı kanıtlanmıştır. Dışkıda kan veya koyu renkli dışkı, karın ağrısı, kilo kaybı veya bağırsak alışkanlıklarında değişiklik gibi herhangi bir semptomunuz varsa, geciktirmeyin ve acil müdahale gerekme ihtimaline karşı doktorunuzla paylaşın.
Kimler Kolorektal Kanser taraması yaptırmalıdır?
Tüm yetişkinler kolorektal kanser için taranmalıdır. Tarama testi seçeneklerinin riskleri ve faydaları ile birlikte taramaya başlama yaşı, tıbbi geçmişiniz ve aile geçmişiniz gibi bir dizi bireysel faktöre bağlıdır. Sizin için en iyi olan zamanlama ve tarama seçeneklerini hekiminizle görüşmelisiniz. Kardeşiniz, ebeveyniniz veya çocuğunuz gibi kolorektal kanserli veya malign olmayan kolon polipi olan yakınınız varsa, 40 yaşından önce tarama yaptırmanız tavsiye edilir.
Kimler kolorektal kanser riski taşır?
Kişisel veya aile kanser öyküsü veya pre-malign kolon polipi olan, kolon kanseri ile ilişkili bilinen genetik mutasyonu olan, kişisel inflamatuar bağırsak öyküsü olan kişiler ortalama bir kişiden daha fazla kolorektal kanser riski olduğu kabul edilir.
Kolorektal kanser için ortalama risk altında mısınız?
Kolon kanseri taramasına 45 yaşında, sizin için en uygun tarama testi türüne göre başlayın.
Sağlıklı olduğunuz sürece 75 yaşına kadar düzenli kolon kanseri taramasına devam edin.
76-85 yaş arası kişiler için tarama kararı, kişisel tercih, tarama geçmişi ve genel sağlık durumuna göre verilmelidir. 85 yaşın üzerindeki hişilerin rutin taramadan fayda görme ihtimali azdır.
Tarama sıklığı, kullanılan tarama testinin türüne, önceki testin sonuçlarına ve aile öyküsüne bağlıdır.
Kolorektal kanser için yüksek risk altında mısınız?
Risk faktörleriniz, kişisel tercihleriniz ve genetik değerlendirmenin sizin için uygun olup olmayacağı konusunda doktorunuzla konuşun.
Kolonoskopi, ortalamanın üzerinde risk taşıyanlar için tercih edilen tarama yöntemidir. Risk faktörlerinize göre uygun tarama başlama yaşınızı belirlemek için doktorunuzla konuşun.
Tarama sıklığı, kolorektal kanser geliştirme riskinize ve önceki kolonoskopi sonuçlarına göre belirlenmelidir.
Kolorektal kanser taraması için ne tür testler yapılır?
Detaylı bilgi ve randuvu almak için tıklayınız.
Kolonoskopi
Kolonoskop (rektuma yerleştirilen esnek, ışıklı, ince tüp benzeri alet) kullanılarak kolonun içinin incelenmesidir. Ayrıca, bulunan anormal doku veya büyümeyi ortadan kaldırabilen bir aleti mevcuttur, bu alet ile alınan örnekler mikroskop altında kanser için incelenebilir. Sedasyon ile yapıldığı için işlem sırasında ağrı olmaz. Kolon sıvı diyet ve işlemden bir veya iki gün önce müshillerle bağırsak temizliği yapılarak dışkıdan tamamen arındırıldığında işlem en etkili sonucu sağlar. Kolonoskopi yüksek etkili bir erken teşhis aracı olmanın yanı sıra küçük boyutlu büyümeleri veya polipleri sorun haline gelmeden önce çıkartılması ile kolorektal kanseri önleyebilen tek testtir.
Sıklık: Bir önceki test negatifse 10 yılda bir, polip veya diğer risk faktörleri mevcutsa daha erken.
Gaita Tabanlı Test
Kolorektal kanser için ortalama risk taşıyan kişilere dışkı testi ile tarama önerilir. Bu testler ev rahatlığında yapılabilir ve diyetinizde, ilaçlarınızda değişiklik veya bağırsak hazırlığı gerektirmez. Kişinin kendisinde polip veya gastrointestinal sistem kanseri öyküsü, ailede kolorektal kanser öyküsü, bilinen genetik risk faktörleri, inflamatuar bağırsak hastalığı veya kanama veya anemi benzeri semptomları olan hastalar dahil olmak üzere kolorektal kanser için yüksek risk altında olan kişilere genellikle dışkı bazlı test taraması önerilmez.
Fekal İmmünokimyasal Test (FIT): Bu test, dışkıda kan olup olmadığını kontrol eder. Test sonucunun pozitif çıkması durumunda kanser veya ilerlemiş bir polip olup olmadığını belirlemek için hastanın kolonoskopi olmasını gerekeceğini bilmek gerekir.
Sıklık: Negatifse yılda bir kez
Çok Hedefli Dışkı DNA Testi: Bu test, dışkıda kanın yanı sıra kolorektal kanser ve poliplerle ilişkili belirli DNA belirteçlerini kontrol eder. Pozitif test sonucunun, kanser veya ilerlemiş bir polip olup olmadığını belirlemek için hastanın kolonoskopiye girmesini gerektireceğini bilmek önemlidir.
Sıklık: Negatifse her üç yılda bir
Sigmoidoskopi
Kolonoskopiye benzer şekilde, bu testte rektuma yerleştirilen esnek ışıklı bir tüp kullanılır, ancak yalnızca kolonun alt kısmını inceler. Bu genellikle daha az anestezi ve bağırsak hazırlığı gereklidir.
Sıklık: Negatifse her 5 yılda bir. Yıllık FIT testi ile birleştirilirse her 10 yılda bir.
BT Kolonografi
Bu tetkik, büyümeler veya polipler için kolonun astarını değerlendirmek için kullanılan özel bir BT taramasıdır. Test öncesi bağırsak temizliği gereklidir. Test sırasında tespit edilen herhangi bir polipin çıkarılması için sonrasında kolonoskopisi önerilir.
Sıklık: Negatifse her 5 yılda bir