Tüp Bebek Tedavi Yöntemi
Tüp Bebek Tedavi Yöntemi
Tüp Bebek Tedavi Yöntemi
Tüp Bebek işlemi, bebek sahibi olamayan çiftlerin tedavisinde kullanılan yöntemlerinin arasında en ileri teknolojiye sahip olanıdır.
Bebek sahibi olamayan çiftler (infertil çiftler) olarak bahsettiklerimiz, 35 yaşın altındaki kadınlarda en az 1yıl boyunca, 35 yaş üstündeki kadınlarda ise en az 6 ay boyunca düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edememiş çiftlerdir.
İnfetil çiftler tüp bebek merkezlerine başvurduklarında, detaylı bir fiziksel bakı ve ultrason bakısı, detaylı laboratuvar tetkikleri, gereğinde özel radyolojik incelemeler ve sperm analizi incelemeleri yapılır. Bu incelemeler sonucunda çiftin tedavi sonucu elde edebileceği başarının düzeyi, hangi tedavi basamağı ile tedaviye başlanması gerektiği ve tedavi protokollerine karar verilir.
Tüp Bebek tedavisi (IVF), ağır erkek fakrörü, kadında tüplerin kapalı olması, 40 yaş ve üstü kadınlar ve diğer tedavi basamalarının başarısız olması durumlarında baş vurulan en etkili tedavi yöntemidir. Bunlardan başka, ileri evre endometriozis hastalarında da tüp bebek tedavisi ilk olarak önerilen tedavi basmağı olmaktadır.
Tüp Bebek yöntemi, her gün kullanılan enjeksiyonlar ile yumurtalıklarda birçok follikülün (yumurta içeren kistik yapılar) büyümesinin sağlanması ve sonrasında yumurta toplama işlemi ile birden fazla yumurta elde edilerek bunların laboratuvar ortamında, eşlerinin spermleri ile birleştilip embriyoların elde edilmesi olarak bilinen tedavi yöntemidir. Daha sonra bu embriyolardan bir veya iki tanesi rahim içine yerleştirilerek (embriyo tranferi) gebelik elde edilmektedir.
Tüp bebek yönteminde, klasik olarak yumurta ve spermler laboratuvar ortamında yan yana getirilerek ya da mikroenjeksiyonlu tüp bebek olarak bilinen yöntemde spermler mikroskop altında özel bir iğne ile yumurtaların içine sokularak döllenmeler sağlanır.
Tüp Bebek tedavisi programına alınan çiftlerin önemli bir kısmını ağır erkek faktörüne sahip çiftler oluşturmaktadır. Erkek faktörünün varlığının tespiti ve varsa derecesinin (hafif/ağır) saptanması ise temel olarak sperm testinin sonucuna göre yapılmaktadır. Burada önemli olan,sperm testinin bir tüp bebek merkezinin androloji laboratuvarında embriyolog tarafından yapılıp rapor edilmiş olmasıdır. Tüp Bebek merkezlerinin androloji laboratuvarlarında sperm testleri hem iki fazlı olarak yapılıp rapor edilmekte hem de bu konuda özel bir eğitim ve deneyime sahip embriyologlar tarafından yapılmaktadır.
Ayrıca, sperm analizlerinde hiç sperme rastlanmayan erkeklerin (azoospermi) testislerinden ameliyatla sperm elde edilerek yine tüp bebek yönteminde kullanılmak suretiyle gebelikler elde edilebilmektedir.
Tüp bebek yöntemi özellikle mikroenjeksiyonun da birlikte kullanımıyla ağır erkek faktörü ya da azoospermi durumlarında başvurulabilecek tek yöntemdir.
Tüp bebek yönteminin başarısını belirleyen en önemli faktör ise kadın yaşıdır. Kadın ne kadar genç ise tüp bebek yöntemi ile gebelik elde etme olasılığı o kadar yüksek olacaktır. Yaşı 40 ve üstü kadınlarda ise diğer yöntemleri eleyerek ilk olarak tüp bebek yöntemini kullanmaktayız. Bunun nedeni bu yaşlarda kadınlarda yumurta sayısında ve kalitesinde ortaya çıkan fizyolojik düşüştür. Bu durumda daha fazla zaman kaybına neden olmadan tüp bebek yöntemini kullanarak gebelik elde etmeye çalışmak hasta çıkarına olan en iyi seçenektir.
İleri yaştaki kadınlarda tüp bebek yönteminin uygulanmasına rağmen yaşa bağlı olarak gebelik oranında ortaya çıkacak olan düşüşe karşı yumurtalıkların ilaçlara yanıtını arttırarak daha fazla yumurta elde etmeye çalışmak gerekmektedir. Bu durumda tüp bebek uygulaması öncesi uygulanacak bazı tedavilerin sonuca olumlu katkısı olmaktadır. Bunlar için, tüp bebek uygulamasından önce kullanılacak bazı ilaçlar, PRP uygulaması, bir ay içinde iki kez yumurta toplanması ve embriyolaraın dondurularak biriktirilmesi gibi yöntemler sayılabilir.
Tüp bebek yönteminde ayrıca, uygulama sırasında elde edilen iyi kalitede fazla embriyoların dondurulması ile ilk denemede karşılaşılabilecek başarısızlık durumunda bir sonraki deneme için tekrar tüp bebek uygulamasına gerek kalmadan sadece dondurulmuş- çözülmüş embriyo transferi ile çok kolay ve düşük maliyetle yeni bir tüp bebek denemesini mümkün olabilmektedir. Hatta dondurulmuş embriyolar 5 yıl saklanabildiği için ikinci bir çocuk isteği için de kullanılabilmektedirler.
Prof. Dr. Erdal Aktan
Kadın Doğum ve Hastalıkları