Rahim Ağzı Kanserinde Aşı

HPV ve Rahim Ağzı Kanseri  

HPV (insan papilloma virüs)  en sık karşılaşılan cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biridir. Hiçbir belirti vermediği için, virüs bulaşmasını rağmen bunu farketmezsiniz. Ancak bulaştıktan sonra özellikle rahim ağzı, anüs, ağız boşluğu gibi hücrelerinizde patolojik değişikliklere neden olmaya başlar. HPV, 40’tan fazlası doğrudan cinsel temas yoluyla yayılan 200’den fazla ilişkili virüsün oluşturduğu bir gruptur. Bunların arasında, iki HPV tipi genital siğillere neden olur ve yaklaşık bir düzine HPV tipi, belirli kanser türlerine (servikal, anal, orofaringeal, penil, vulvar ve vajinal) neden olabilir.

HPV Aşısı Ne İçindir? 

HPV aşıları, insan papilloma virüsleri (HPV) ile enfeksiyona karşı koruma sağlar. HPV ile enfeksiyonu önleyen üç aşı ruhsatlandırılmıştır: Gardasil, Gardasil 9 ve Cervarix.

Gardasil 9, 2016’dan beri dokuz HPV türüyle enfeksiyonu önler. Bunlar genital siğillerin %90’ına neden olan HPV tip 6 ve 11, rahim ağzı kanserlerin %70’ne neden olan  HPV tip 16 ve 18 ve rahim ağzı kanserinin kalan %20’den sorumlu olan

HPV 31, 33, 45, 52 ve 58 tipleridir. Bunun dışında mevcut olan diğer iki aşıdan, Cervarix tip 16 ve 18 ile enfeksiyonunu, Gardasil tip 6, 11, 16 ve 18 ile enfeksiyonu önler.

HPV Aşısı Kim ve Ne Zaman Olmalı?

• 9 ila 26 yaş arası çocuklar ve yetişkinler. HPV aşısı rutin olarak 11 veya 12 yaşında önerilir; 9 yaşında aşıya başlanabilir. HPV aşısı, daha önce yeterince aşılanmamış olan 26 yaşına kadar tüm kişilere önerilir.
• 27 ila 45 yaş arası tüm yetişkinler Gıda ve İlaç Komisyonu tarafından 45 yaşa kadar HPV aşısının yapılmasını onaylasa da, bu yaş grubundakı tüm eriişkinlerde yeterli etkinlik sağlanamıyor. Bunun nedeni ise bu yaş aralığındaki insanların çoğunluğu virüse zaten maruz kalmıştır.
• Hamileler. HPV aşısı gebelik sonrasına ertelenmelidir, ancak aşılamadan önce gebelik testi gerekli değildir. Aşının hamileliği etkileyeceği veya fetüse zarar vereceğine dair bir kanıt yoktur.

Kaç Doz HPV Aşısı Gereklidir?

HPV aşısı uygulama yaş gruplarına göre farklılık gösteriyor.

15 yaşından önce aşı serisine başlayan çocukların tam olarak korunmaları için sadece iki doza ihtiyacı vardır. Seriye 15 yaşında veya daha büyük yaşta başlayanlar ve bağışıklık sistemini zayıflatan belirli rahatsızlıkları olan kişilerin tam olarak korunmaları için üç doza ihtiyacı vardır.

9 – 14 (14 yaş dahil) yaş arası 2 doz HPV aşısı tavsiye edilir. 15 yaşından önce aşı serisine başlayan çocukların tam olarak korunmaları için sadece iki doza yeterli koruma sağlıyor. İlk doz aşı yapıldıktan 6 ay sonra ikinci doz aşı yapılabilir.

14 – 26 (26 yaş dahil) yaş arası ise 3 doz HPV aşısı önerilmektedir. Birinci dozdan 2 ay sonra ikinci doz HPV aşısı ve ilk HPV enjeksiyondan 6 ay sonra (İkinci dozdan sonra 3 aydan önce olmayacak şekilde) üçüncü doz yapılmalıdır.

Aşının Etkinliği 

Klinik deneyler, HPV aşılarının, virüse ilk maruz kalmadan önce, yani bireyler cinsel aktiviteye katılmaya başlamadan önce verildiğinde hedefledikleri HPV türleriyle servikal enfeksiyonu önlemede oldukça etkili olduğunu göstermiştir. HPV aşılarının, anüs ve ağız bölgesi dahil olmak üzere HPV’nin enfekte ettiği diğer dokulardaki enfeksiyonları azalttığı da bulunmuştur.

HPV’nin neden olduğu hücre değişiklikleri ve kanserlerin gelişmesi yıllar aldığından, aşıların bu sonuçların riskini de azalttığı ancak son zamanlarda doğrulanmıştır. Popülasyona dayalı çalışmalardan elde edilen denemeler ve gerçek dünya verileri, aşıların aşılanmış kadınlarda rahim ağzı, vajina ve vulva kanser öncüleri ve kanser riskini büyük ölçüde azalttığını göstermiştir. Erkeklerde yapılan bir klinik Gardasil çalışması, kalıcı enfeksiyonun neden olduğu anal hücre değişikliklerini önleyebileceğini göstermiştir.

Gardasil 9’un onaylanmasına yol açan denemeler, kansere neden olan yedi HPV tipinin tümünün neden olduğu servikal, vulvar ve vajinal enfeksiyonları ve kanser öncülerini önlemede neredeyse %100 etkili olduğunu buldu. Cervarix ve Gardasil, yalnızca iki yüksek riskli HPV tipi, HPV16 ve HPV18 ile enfeksiyonu önlese de, bu iki HPV tipi, HPV’nin neden olduğu kanserlerin çoğundan sorumludur. Bugüne kadar, hedeflenen HPV tipleriyle enfeksiyonlara karşı korumanın Gardasil  ile en az 10 yıl, Cervarix  ile 11 yıla kadar ve Gardasil 9  ile en az 6 yıl sürdüğü bulunmuştur. Halen devam etmekte olan uzun vadeli aşı etkinliği çalışmaları, bilim adamlarının korumanın ne kadar sürdüğünü daha iyi anlamalarına yardımcı olacaktır .

HPV Aşıları Nasıl Koruma Sağlar?

Viral enfeksiyona karşı koruma sağlayan diğer aşılar gibi, HPV aşıları da vücudu, gelecekte HPV ile karşılaşacak, virüse bağlanan ve hücrelere bulaşmasını önleyen antikorlar üretmesi için uyarır. Aşılar, cinsel yolla bulaşan diğer hastalıkları önlemediği gibi, mevcut HPV enfeksiyonlarını veya HPV’nin neden olduğu hastalıkları da tedavi etmez. 

HPV Aşısı Canlı Virüs Aşısı mıdır?

HPV aşısı canlı aşı değildir. Rekombinant aşıdır ve bu nedenle mikroorganizmanın tamamı yerine küçük bir parçasını içeren aşıdır.

HPV aşısı güvenlimidir?

12 yılı aşkın güvenlik izlemesi, aşıların ciddi yan etkilere neden olmadığını göstermektedir. En yaygın problemler, enjeksiyon bölgesinde kısa süreli ağrı ve diğer lokal semptomlar olmuştur. Bu sorunlar, diğer aşılarda yaygın olarak yaşananlara benzerdir. HPV aşıları için en son güvenlik verileri incelemesi, bu aşıların güvenli olduğunu göstermeye devam etmektedir .

HPV’yle Enfekte Olmuş veya Servikal Hücre Değişiklikleri Olan Kişilere HPV Aşıları Yapılmalı mı?

HPV enfeksiyonu olan ve/veya HPV enfeksiyonunu gösterebilecek anormal Pap testi sonucu olan kişilerin, uygun yaş grubunda (9 ila 26 yaş) olmaları durumunda yine de HPV aşısı olmalarını tavsiye eder, çünkü aşı onları henüz edinmedikleri yüksek riskli HPV türlerine karşı koruyabilir. Ancak bu kişilere aşının mevcut HPV enfeksiyonlarını iyileştirmeyeceği veya Pap testinin anormal sonuçlarını tedavi etmeyeceği söylenmelidir, çünkü HPV aşıları, halihazırda HPV ile enfekte olan kişilere verildiğinde güvenli bulunsa da, aşılar, kişinin cinsel olarak aktif olmadan önce yaptırması durumunda maksimum fayda sağlar .

HPV’ye Karşı Aşılanmış Kadınların Rahim Ağzı Kanseri Taramasına İhtiyacı Var mı?

Evet. HPV aşıları kansere neden olabilecek tüm HPV türlerine karşı koruma sağlamadığından, aşılanmış kadınların aşılanmamış kadınlarla aynı tarama önerilerini izlemeleri tavsiye edilir. Aşılı kadınlara yönelik tarama önerilerinde gelecekte değişiklikler olabilir.

HPV Aşısının Koruma Süresi Kaç Yıldır?

HPV aşının koruyuculuğu son dozdan sonra başlar ve en az 10 yıl boyunca HPV için koruma devam eder. 10 yıl sonrası için de korumanının devam ettiği düşünülmektedir, çalışmalar devam ettikçe bu daha iyi bilinecektir.

Uzm. Dr. Elvina Almuradova

Tıbbi Onkoloji