Obezite Kanser Yapar Mı?
Obezite Kanser Yapar Mı?
Obezite Kanser Yapar Mı?
Obezite; vücut kütle indeksinin (BKİ) 30’u geçmesi durumunda meydana gelen, temelde fazla yağlanmaya bağlı oluşan kronik bir hastalıktır. BKİ; kilo/boy² (kg/m²) formülüyle yani kilonun boyun karesine bölünmesiyle bulunur. Pratikte bu değer 30’u geçtiğinde birey obez kabul edilmektedir. Ancak kişinin yağ oranı da obezitenin belirlenmesinde önem arz etmektedir. Sporcu tipi vücutlu birinde BKİ 30’u geçtiğinde kişiyi obez kabul etmek doğru bir yaklaşım olmayacaktır.
Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) 2019 sonuçlarına göre Türkiye’de yetişkinlerde fazla kiloluluk oranı %42; obezite oranı ise %24 olarak belirlenmiştir. 65 yaş ve üzerinde fazla kiloluluk oranı belirgin bir değişiklik göstermezken, obezite oranının %33’lere çıktığı görülmüştür. Bu hastalığın görülme sıklığı her geçen gün artmakta ve gelecekte de toplumun temel sağlık problemlerinden biri olacağı öngörülmektedir.
Obezitenin diyabet, kalp hastalıkları ve kanser gibi diğer kronik hastalıklara yakalanma riskini arttırdığı bilinmektedir. Yapılan çalışmalarda özefagus, kolorektum(bağırsak), mesane, pankreas, karaciğer, meme(özellikle menapoz sonrası), over, rahim ağzı, böbrek ve prostat kanserleri ile obezite ilişkili bulunmuştur.
Kanser; hücre bölünmesinin kontrolsüz hale gelmesi ile oluşan, görülme oranı toplumda her geçen gün artan ve dünyada en sık ikinci ölüm nedeni olarak gösterilen kronik bir hastalıktır. BKİ’nin her 5 kg/m² artışıyla herhangi bir nedenli ölüm riskinde %30 artış ve kanser nedeniyle ölüm riskinde %10 artış olduğu gösterilmiştir.
Kansere neden olan faktörlerde genetiğin etkisi olmakla beraber çevresel faktörler çok daha güçlü bir rol oynamaktadır. Bu faktörlerden biri olan kötü beslenme alışkanlıkları hem obezite hem de kanserin nedenleri arasındadır. Kanser ve obeziteden korunmak için;
- Bir günde mutlaka 2 litrenin üzerinde su tüketilmelidir.
- Her gün 3-4 porsiyon sebze ve meyve tüketilmeli, tüketilen gıdaların çeşitliliği artırılmalıdır.
- Basit şeker tüketiminden uzak durulmalı; kurubaklagiller, tam tahıl ürünleri gibi kompleks karbonhidrat kaynakları tüketilmelidir.
-Paketli ürün tüketiminden uzak durulmalıdır.
-Fazla tüketildiğinde özellikle sindirim sistemi kanserlerinin öncüsü olan tuzun tüketimi günde 5 gram ile sınırlandırılmalıdır.
-Doğmuş yağ içeren tereyağı, kaymak gibi yiyeceklerin tüketimi sınırlandırılmalı, yemeklerde zeytinyağı tercih edilmelidir. Ancak zeytinyağının da fazla tüketiminin kilo alımına yol açacağı ve az miktarda tüketilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
-İşlenmiş et ürünleri ve tütsülenmiş gıdaların kansere neden olduğu bilinmektedir. Bu gıdaların tüketiminden uzak durun.
-Pişirme yöntemleri en az tükettiğimiz gıda seçimi kadar önemlidir. Kızartma ve kavurmadan uzak durulmalı; haşlama, ızgara, sote, fırında pişirme gibi yöntemler tercih edilmelidir.
-Alkol ve sigara tüketiminden uzak durulmalıdır.
Diyetisyen Tuğba Efsun ÖZDEMİR
Beslenme ve Diyetetik