Migrenle Yaşamak

Migren en sık görülen baş ağrısı sebeplerindendir. Dünya sağlık örgütü verilerine göre 1 milyon kişinin yaşadığı bir yerde her gün 3000 kişi migren krizi yaşamaktadır. İzmir nüfusu yaklaşık 4 milyon olarak kabul edilirse her gün güzel İzmir’imizde 12000 kişi migren nedeniyle mutsuz olmaktadır.
Migren için genetik yük önemlidir. Migren hastalarının %70’inin ailesinde migrenli bir başka bir birey de mevcuttur. Genetik olarak yatkın kişiler muhtemelen çevresel veya hormonal-kimyasal bir tetikleyici ile baş ağrısına yakalanır.
Ağrı yavaş başlar fakat 1-2 saat içinde şiddetlenir, %70 bulantı, %50’sinde kusma olur. Ses, ışık ve kokular hastayı rahatsız eder, günlük işleri yapamaz hale gelir. Başının hareket etmesi hastanın rahatsızlığını arttırır. Bazen ağrı öncesi aura adını verdiğimiz, genellikle görsel belirtiler (ışıklı, pırıltılı, zigzaglı görme veya körlüğe benzer görememe) olur. Aura dönemi 15-20 dk sürer, maksimum 1 saat içinde düzelir. Ağrı ise 4 saatten 72 saate kadar sürer ve ağrı sonrasındaki gün de sanki fırtınadan çıkmış bir gemi gibi halsiz bırakır.
Sonunda da kaybedilmiş gün veya günler hem hasta hem de sevdikleri ve yaptığı iş ile ilgili ciddi kalite sorunu yaratır.
Peki yapabileceğimiz bir şey yok mu? Çaresiz miyiz? Hayır çaresiz degiliz. Yapabileceklerimiz var. Bazı noktalara dikkat etmek bize ağrısız günler kazandırabilir.
Migren için önlem alıyoruz;
Migren ataklarının çoğu kendiliğinden olur. Bununla birlikte bazı durumlar bazı hastalar için migren krizini başlatabilirler.
Beslenme; çok hızlı yemek, öğün atlamak, susuz kalmak, bazı peynirler, çikolata, portakal, mandalin gibi turunçgiller, tyramin içeren gıdalar(Tütsülenmiş etler, sosis, salam, sucuk, eskitilmiş peynirler, kırmızı şarap, lahana turşusu, soya sosu)
Çevresel faktörler; sigara içmek, sigara dumanına maruz kalmak, keskin kokular ( klorak, baharat gibi), parlak ışıklar, yanıp sönen ekranlar, aşırı gürültülü ortamlar.
Psikolojik faktörler; depresyon, kaygı, öfke, stres gibi durumlar. Bazen de yoğun stresle geçen günlerin ardından gelen rahatlama migreni tetikler.
Uyku; genellikle uykusuzluk migreni tetikler. Bazen de aşırı uzun uyumak tetikleycidir. Migren hastalığında uyku disiplini önemlidir.
Bazı ilaçlar; özellikle doğum kontrol ilaçları migreni tetikleyebilir.
Diğer; adet dönemi, menopoz, vardiya çalışma saatlerinde değişim migreni tetikleyebilir.
Ayrıca düzenli bir egzersiz alışkanlığınız yoksa migren riskiniz artar.

Migren günlüğü tutmanız bu gibi tetikleyicilerin farkına varmamız için yararlıdır. Migren günlüğünü önemseyin.

Uzm. Dr. Egemen Vardarlı

Nöroloji