Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), zararlı gaz ve partiküllere karşı havayolları ve akciğerin artmış kronik inflamatuar yanıtı ile ilişkili ve genellikle ilerleyici özellikte kalıcı hava akımı kısıtlanması ile karakterize, yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır

Aktif sigara kullanımı (en çok tüketilen tütün ürünü sigara olduğu için sigara kullanımı denilmekle beraber pipo, puro, nargile de ciddi KOAH nedenidir) KOAH için en önemli risk faktörü olmakla beraber, pasif sigara dumanı maruziyeti, iç ortam ve dış ortam hava kirliliği, sosyo ekonomik durum, genetik faktörler, çocuklukta geçirilen alt solunum yolu enfeksiyonları ve yetersiz beslenme sonucu akciğer gelişiminin yetersiz kalması KOAH için risk faktörleri arasındadır.

KOAH’ da en sık görülen yakınmalar nefes darlığı , öksürük ve balgamdır. Ancak hastalar genelde sigara içen kişiler olduklarından öksürük ve balgam şikayetlerini genelde sigaraya bağlamakta ve nefes darlığı şikayetleri artınca sağlık kuruluşlarına başvurmaktadır bu da genellikle Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) ın daha geç evrelerde tanı almasına neden olmaktadır.

KOAH tanısı basit bir test olan solunum fonksiyon testi (nefes ölçüm testi) ile kolayca konabilir. Solunum fonksiyon testi ağrısız, basit ve tekrarlanabilir bir ölçüm yöntemidir. Solunum fonksiyon testi (nefes ölçüm testi) KOAH tanısının koyulabilmesi ile beraber hastalığın evrelendirilmesinde , izlemde ve tedavinin düzenlenmesinde de yardımcı olur.

Eğer sık öksürük ve balgam çıkarma şikayetiniz varsa, yaşıtlarınıza göre nefesiniz daha kolay daralıyorsa , yaşınız 40 ın üzerinde , halen sigara içiyor veya eskiden içmiş iseniz bir sağlık kuruluşuna başvurup KOAH tanısı için solunum fonksiyon testi (nefes ölçüm testi) yaptırmalısınız.

İlerleyici bir hastalık olmakla beraber , KOAH önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. KOAH tanısı alan bir hastanın ilk önceliği sigaranın bırakılması olmalıdır. Diğer taraftan toz ve dumandan uzak durulması, aşılarının (grip ve zatürre ) yaptırılması , solunum yolu ile alınan ilaçların düzenli kullanımı , fiziksel aktivite , hastalığın ilerlememesi ve kötü sonuçlarla karşılaşmamak için önemli faktörlerdir.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında kullanılan ilaçlar genelde çalışma prensipleri ve şekilleri birbirinden farklı olan cihazlarla solunum yolu ile alınan ilaçlardır. Solunum yolu ile alınan ilaçlar direkt hedef organ akciğer üzerine etkili olmaları ve sistemik dolaşıma girmediklerinden dolayı yan etkileri düşük ve alışkanlık yapmayan ilaçlardır. Ancak solunum yolu ile alınan ilaçların doğru teknik ile kullanılması ve cihazların nasıl kullanılacağının çok iyi öğrenilmesi gerekmektedir.

KOAH ın ileri evrelerinde evde uzun süreli oksijen tedavisi (günde en az 15 saat olmak üzere) gerekebilir , bazende akciğerde yaygın hava kistlerinin olduğu hastalarda girişimsel yöntemlerle akciğerde volüm küçültme işlemi yapılabilir. Burada amaç, akciğerde hava kistinin bulunduğu fonksiyon görmeyen bölgedeki hava kistinin boşaltılarak normal fonksiyon gören akciğere olan basısını azaltmaktır.

Sonuç olarak Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), dünyada en sık ölüme sebep olan hastalıklar arasında olup özellikle sigara içme alışkanlığı yüksek olan toplumlarda önemli bir sorundur. KOAH’ın erken dönemde tanınması hastalığa bağlı solunum kapasitesindeki kayıpları ve ölümleri azaltmaktadır.

1. Sık öksürüyünüz var mı?

2. Sık balgam çıkarıyormusunuz ?

3. Yaşıtlarınıza göre nefesiniz daha kolay daralıyor mu ?

4. Yaşınız 40’ın üzerinde mi ?

5. Halen sigara içiyor ya da daha önceden sigara içtiniz mi?

YUKARIDAKİ SORULARIN EN AZ ÜÇÜNE EVET YANITI VERDİYSENİZ, BİR GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANINA BAŞVURUNUZ

Uzm. Dr. Murat Erdal OZANTÜRK

Göğüs Hastalıkları