Korona Virus (CoV) nedir?

Korona Virus (CoV) nedir?

Prof. Dr. Çiğdem Marasalı Kuzucu

Mikrobiyoloji Uzmanı

Tınaztepe Galen Hastanesi Başhekim Yardımcısı

Korona Virus (CoV) nedir?

İnsanlar ve çeşitli hayvan türleri arasında görülen Coronavirüsler (Koronavirüs), genel olarak soğuk algınlığı rahatsızlığının en sık ikinci sebebi olarak görülür. Koronavirüsler; özellikle kuşlar, develer, sığırlar, kediler ve yarasalar gibi çeşitli hayvanlarda enfeksiyona neden olur. Hayvanlarda karşılaşılan koronavirüs türlerinin çok az bir kısmı insana da bulaşır.  2002 yılından bu yana karşılaştığımız bu virüs ailesi, virüs türünün yapısına göre farklı belirtiler gösterebilir.

Koronavirüsler; aerosol ve damlacıklarla çevreye yayılarak, solunum sekresyonları ile direkt ve indirekt yolla insanlara bulaşır. Virüsün ilk çıktığı günlerden bu güne kadar; 3 farklı türü dünyanın çeşitli bölgelerinde salgınlara yol açmıştır.

Coronavirüs ailesi ile ilk karşılaşma; 2002 yılında Güney Çin bölgesinde gerçekleşmiştir. Guangdong eyaletinde SARS-CoV olarak adlandırılan Coronavirüs türü;  Çin dağ gelinciği, rakun gibi hayvanlardan, insanlara bulaşarak ağır solunum yetmezliği sendromu (severe acute respiratory syndrome) salgınına neden olmuş ve sonrasında tüm dünyaya yayılmıştır.

Bir süre sonra ikinci bir türü ile karşılaştığımız Koronavirüs, bu kez ortadoğuda görülmüştür. MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome=Ortadoğu Solunum Sendromu) olarak adlandırılan bu tür; ilk olarak Suudi Arabistan’da develerden insanlara bulaşmış ve dünya çapında salgınlara neden olmuştur.

SARS-CoV ve MERS-CoV ‘rı insanlar arasında hapşırma, öksürme sırasında oluşan aerosol ve damlacıklar yoluyla yayılmış ve yayılma yakın temasla gerçekleşmiştir.

2019 Novel koronavirus (2019-nCoV):

Koronavirüsün bir diğer çeşidi olan 2019 Novel Koronavirus (2019-nCoV) insanda ilk kez tanımlanan yeni bir koronavirüs türüdür.  Birkaç hafta önce karşılaşılan 2019 – nCoV, Çin’in Wuhan bölgesinde solunum yolu hastalığı salgınına neden olmuş ve buradan diğer bölgelere yayılım göstermiştir. 2019-nCoV’un neden olduğu salgında, ilk belirlemelere göre, insanların deniz ürünleri ve canlı hayvan marketleriyle temasta bulunmaları sonucu hayvanlardan insanlara geçtiği ve insandan insana damlacık yoluyla, yakın temasla yayıldığı düşünülmektedir.

Belirtileri nelerdir?

2019-nCoV, virüsle ilk temastan sonraki 2 gün ile 14 gün süre arasında değişen bir zaman skalasında ortaya çıkabilir. Hastalarda orta veya şiddetli ateş, öksürük ve solunum güçlüğü semptomları oluşturur. Ayrıca; bazı hastalarda bulantı ve kusmanın, bazı hastalarda ise ishalin solunum yolu belirtilerine eşlik ettiği görülmektedir.

Hastalık ne kadar ciddi seyrediyor?

Dünya Sağlık Örgütü’nün bildirdiği 24 Ocak 2020 verilerine göre dünya genelinde bugüne kadar doğrulanmış olgu sayısı toplam 846’dır. Raporlanan 846 olgunun 830’u Çin’den bildirilmiştir. Olguların 117’sinin ağır seyrettiği, 25’inde ölüm meydana geldiği bildirilmiştir.  (24.01.2020 WHO verileri) Her geçen gün medya yolu ile gelen bilgilerde sayılarda büyük oranlarda artışlar tespit edilmektedir. Virüs özellikle; bağışıklık sistemi zayıf olan, kalp ve solunum sistemi hastalığı olan 50 yaş ve üzeri kişilerde daha ağır seyredebilmektedir.

Tanı nasıl konulur?

2019-nCoV tanısı için alt ve üst solunum yollarından alınan örneklerin moleküler yöntemlerle virusun genetik materyalinin gösterilmesiyle konulur. Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları ve Biyolojik Ürünler Dairesi’nin, şüpheli olgularda klinik örneklerden tanı koyma açısından hazırlıklı olduğu bildirilmiştir.

Tedavisi var mı?

Şu aşamada, enfeksiyona özgü bir tedavisi veya aşısı bulunmuyor. Şimdilik; destekleyici tedavi uygulanabilmektedir; ciddi vakalarda yaşam fonksiyonlarını destekleyici yan tedaviler yapılır.

Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Bu tür yayılım gösteren virüslerde en etkin korunma yöntemi aslında, ellerin su ve sabunla sık sık en az 20 saniye süre boyunca yıkanmasıdır. Anlık olarak; su ve sabuna ulaşılamıyorsa alkol bazlı el dezenfektanı ile el hijyeni sağlanması, kirli ellerle ağız, burun ve gözlere dokunmaktan kaçınılması, hasta insanlara yakın temastan kaçınılması, öksürme ve hapşırma sırasında ağzın mendille kapatılması ve mendilin çöp kutusuna atılması, çevrede dokunulan eşyaların ve yüzeylerin temizliğinin yapılması gerekir.

Ayrıca; Son 14 gün içinde salgının görüldüğü ülkelere seyahat ettiyseniz veya bu ülkelerden gelen biriyle temas öykünüz olup yukardaki şikayetleriniz oluştuysa en yakın sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz.