KOLONOSKOPİ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

KOLONOSKOPİ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Kolonoskopi nedir?

Kolonoskopi, kolon ve rektumun incelemesini sağlayan bir prosedürdür. Genellikle hastanede veya endoskopi ünitelerinde ayaktan tedavi şeklinde yapılır. İşaret parmağı kalınlığında yumuşak, bükülebilir bir tüp nazikçe anüse sokulur, rektuma ve kolona ilerletilir.

Kolonoskopi neden yapılır?

Kanser taraması amacı olarak,
Bilinen polipleri olan veya daha önce polip alınmış hastalara,
Bazı ameliyatlardan önce veya sonra,
Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik veya kanamayı tespit etmek,
İnflamatuar bozukluklar olarak bilinen kolon yüzeyindeki değişiklikleri değerlendirmek için yapılır

Kolonoskopi öncesi ne hazırlık gerektirir?

İşlemin yapılabilmesi için rektum ve kolonun dışkının tamamen boşaltılması gerekir. Kolonunuzdaki herhangi bir kalıntı, muayene sırasında kolon ve rektumun iyi görülmesini ve incelenmesini zorlaştırabilir.

Genel olarak hazırlık, birkaç gün berrak sıvıları ve muayeneden önce özel bir temizleme solüsyonu tüketilmesini gerektirir.

Kolonoskopi sırasında kanla karıştırılabilecek kırmızı sıvılardan kaçının. Kolonoskopi için gerekli temizlik rutini ile ilgili talimatlar size verecektir. Bu hazırlık talimatlarını dikkatlice izleyin. Hazırlığı tamamlamazsanız kolonoskopi yapmak güvenli olmayabilir ve prosedürün yeniden planlanması gerekebilir. Hazırlığı yapamazsanız, doktorunuz ile iletişime geçin.

Kolonoskopi öncesi çoğu ilaca her zamanki gibi devam edilebilir. Aspirin, antibiyotik, E Vitamini, nonsteroid antiinflamatuarlar, kan sulandırıcılar ve insülin gibi ilaçların kullanımı, kullandığınız diğer ilaçlarla birlikte muayeneden önce doktorunuzla görüşülmelidir.

Büyük olasılıkla prosedür sırasında anestezi alacaksınız ve daha sonra birinin sizi eve bırakması için yanınızda olması zorunludur. Sakinleştiriciler, günün geri kalanında muhakemenizi ve reflekslerinizi etkileyecektir. Ertesi güne kadar araç ve herhangi bir makine kullanmamalısınız.

Kolonoskopi sırasında neler olacak?

Kolonoskopi sırasında altınıza bir önlük giyeceksiniz ve başka bir şey giymeyeceksiniz. Kolonoskopi, genellikle dizleriniz göğsünüze doğru çekilmiş olarak, yan yatarak başlanacaktır. Kolonoskop tüm kolonun incelenebileceği uzunluktadır. Cihaz hava, karbondioksit veya su ile kolonu genişletir ayrıca kamera, ışık ve bir çalışma kanalı içerir.

Kolonoskopun ucundaki kamera, doktorun tüm kolonun içini görmesini sağlar. Kolonun şişirilmesi kolonun mukozasının daha iyi görülmesini sağlar.

Prosedür genellikle iyi tolere edilir, ancak prosedür sırasında çeşitli zamanlarda sıklıkla bir basınç, gaz, şişkinlik veya kramp hissi vardır. Doktorunuz, bunları yaşamamanız rahatlamanıza ve yaşayabileceğiniz herhangi bir rahatsızlığı daha iyi tolere etmenize yardımcı olmak için damar yoluyla size ilaç verecektir.

Kolonoskop kalın bağırsaktan ilerletilirken yan veya sırt üstü yatacaksınız. Kolonoskop ilerletilirken ve çıkarılırken rektum ve kolon mukozası dikkatlice incelenir. Prosedür genellikle 30 ile 60 dakika sürer. Nadir durumlarda kolonun tamamı görüntülenemez ve doktorunuz ek bir test isteyebilir.

Hastalar ve refakatçileri, hazırlık ve iyileşme için gereken süreyi hesaba katarak hastanede veya endoskopi merkezinde toplam 2-3 saat geçirmeyi planlamalıdır.

Kolonoskopi sırasında anormallik görülürse ne yapılır!

Doktorunuz daha detaylı değerlendirilmesi gereken bir alan görürse biyopsi alabilir ve incelenmesi için patolojiye gönderilebilir.

Poliplerin çoğu kolonoskopi sırasında yakarak veya tel halkayla çıkarılabilir.

Poliplerin çoğu iyi huyludur (kanserli değildir), ancak doktorunuz her zaman sadece görünüşe göre bunu söyleyemez.

Çok sayıda polip varsa veya polipler çok büyükse bunu çıkarmak için doktorunuzun birden fazla işlem yapması veya ileri endoskopik teknikler uygulaması gerekebilir.

Polip kanser anlamına gelmez, ancak kolon ve rektum poliplerinin çıkarılması kolon ve rektum kanserini önlemenin önemli bir yoludur.

Kolonoskopi bittikten sonra ne olacak?

Doktorunuz, işleminizden sonra veya bir sonraki poliklinik muayenizde sonuçları size açıklayacak ve bir kolonoskopi raporu verecektir.

Kolonoskopi sırasında kolonu görmek için verilen havadan dolayı kramp veya şişkinlik olabilir. Bu şikayetler gazın çıkarılması ile hızla düzelmelidir. Aynı gün normal şekilde yemek yenebilir ve hastaneden çıktıktan sonra normal aktivitelerinize devam edebilirsiniz. Verilen sakinleştiriciler reflekslerinizi bozacağından araba sürmeyin, önemli kararlar vermeyin ya da günün geri kalanında işe geri dönmeyin.

İşlem sırasında size verilen ilacın etkilerinin çoğu geçene kadar (1-2 saat) gözlem altında tutulacaksınız. İşlemden sonra sizi eve götürecek birine ihtiyacınız olacak.

Doktorunuzun muayene veya takip talimatları hakkında size ne söylediğini hatırlamıyorsanız. Ne yapmanız gerektiğini öğrenmek için o gün veya ertesi gün endoskopi ünitesini veya hastaneyi arayın.

İşleminiz sırasında polip bulunursa, tekrar kolonoskopi yaptırmanız gerekecektir. Kolonoskopi sıklığına doktorunuz karar verecektir.

Kolonoskopide ve sonrasında hangi komplikasyonlar(sorunlar) olabilir?

Kolonoskopi çok az risk taşır. Nadiren görülmekle beraber biyopsi veya polip alınan bölgede kanama ve bağırsak duvarında yırtılma, delinme görülebilir. Diğer bir komplikasyon, gözden kaçan polipler veya lezyonları olabilir. Doktorunuz kolonoskopinin risklerini sizinle görüştükten sonra işlem için izin veren bir onay formu imzalamanızı isteyecektir.

Bağırsak duvarında yırtılma meydana gelirse, doktorunuz kolonoskopi sırasında özel klipler ile yırtılma alanını kapatır ve gözetim altına alır. Eğer ki bu başarısız olur veya yırtılma geç fark edilir veya geç ortaya çıkarsa, onarmak için karın ameliyatı yapması gerekebilir.

Kolonoskopi sırasında ortaya çıkabilecek kanamalar belirli ilaçlar enjekte edilerek veya kanayan damarlar pıhtılaştırarak (yakarak) kontrol edilebilir. Kan nakli nadiren gereklidir.

Kolonoskopi sırasında verilen sakinleştiricilere karşı reaksiyon meydana gelebilir. İlaçların verildiği damarda tahrişi nadirdir, ancak birkaç hafta süren hassas bir yumruya neden olabilir. Sıcak, nemli havlular bu rahatsızlığı gidermeye yardımcı olacaktır.

İlk tuvalette az miktarda kan fark edebilirsiniz. Genellikle bu anormal değildir ancak kan veya kan pıhtıları çıkarmaya devam ederse veya kalıcı karın ağrısı veya ateş varsa doktorunuza ve hastanenize başvurun. Bu bulgular hemen veya işlemden sonraki ilk birkaç gün içinde ortaya çıkar, ancak pek olası olmasa da 1 ila 2 haftaya kadar da görülebilir.

Doç. Dr. Fevzi Cengiz

Genel Cerrahi