İDRAR KAÇIRMA

İDRAR KAÇIRMA

İDRAR KAÇIRMA

İdrar kaçırma (üriner inkontinans), uygun yer ve zamanda olmadığımız bir durumda idrarın istemsiz olarak idrar kanalından akmasıdır. İdrar kaçırma toplumda çok sık görülmektedir. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür ve yaklaşık her 3-4 kadından birini etkiler. İdrar kaçırma görülme sıklığı yaşla birlikte artmaktadır. Hatta 70 yaş üstü kadınlarda bu oran %40 civarındadır. Günümüzde artan yaşam süreleri ile birlikte, idrar kaçırma toplumun yaşam kalitesini azaltan önemli nedenlerden biri olacaktır.

Hastalar bazen idrar kaçırmayı yaşlanmanın doğal bir süreci olarak kabul ederek tıbbi yardım aramaz, bazen de sorunlarını utandıkları için anlatmaya çekinirler. Bundan dolayı toplumda idrar kaçırma nedeniyle yardım arayanların oranı, görülme sıklığından çok daha azdır. Oysa idrar kaçırmanın mutlaka bir tedavisi olduğunu ve şikayetlerinin ya tamamen geçeceğini ya da çok azalacağını bilmeliler. Hayat kalitelerini azaltan bu sorunla beraber yaşamak zorunda değiller.

İdrar Kaçırmanın Türleri ve Nedenleri

İdrar kaçırmanın çok çeşitli sebepleri arasında en sık görülen tipi, stres tipi dediğimiz; öksürmekle, ağır bir şey kaldırmakla veya hareketle oluşan idrar kaçırmadır. Bu tip kaçırma, erkeklerde prostat kanseri ameliyatlarından sonra da nadiren görülmektedir.

İdrar kaçırma bazen idrar yolları enfeksiyonu gibi altta yatan basit bir hastalıktan kaynaklanabilir. Böyle durumlarda enfeksiyonun tespit edilip tedavi edilmesiyle idrar kaçırma da sona erer. Fakat bazı idrar kaçırma tiplerinde sorun kaslarda ve sinirlerde olabilir. İdrar kaçırma, nörolojik veya metabolik önemli bir hastalığın habercisi olabilir (örneğin; multiple skleroz, parkinson, diyabet gibi hastalıkların ilk belirtisi idrar kaçırma olabilir). Yapılacak ayrıntılı bir muayene, birkaç tahlil ve görüntüleme yöntemiyle idrar kaçırma tipi tespit edilerek uygun tedaviye geçilir.

İdrar Kaçırmada Tanı Nasıl Konulur?

İdrar kaçırma şikayeti ile gelen bir hastada, beraberinde sıkça görüldüğü için öncelikle genital organlarda vajinal bir sarkma olup olmadığı vajinal muayene ile değerlendirilir. Özellikle çok sayıda vajinal doğum yapan kadınlarda rahimde ve vajina duvarlarında sarkmalar olabilir. Genital muayene sonrası tam idrar tahlili ve ultrasonografi istenir. Eğer idrar kaçırma için cerrahi müdahale gerekirse aynı seansta rahim, idrar torbası ve rektum (kalın bağırsak) sarkmaları da düzeltilebilir.

Cerrahi Müdahale Her İdrar Kaçırma Tedavisine Uygulanabilir mi?

İdrar kaçırmanın tedavisi, altta yatan etkenlere ve idrar kaçırmanın tipine bağlı olarak değişir.

Sıkışma tipi kaçırmada: Öncelikli tedavi hayat tarzı değişiklikleri ve ilaçlar iken,
Stres tipinde: Cerrahi tedavi öncesi ilaçlar ve kegel egzersizleri denenebilir.

Öksürme, hapşırma ve ani hareketle olan stres tipi idrar kaçırmada, ilaçlar ve kegel egzersizleri sürekli uygulama gerektirdiğinden, bunları bırakmak hastalığın geri gelmesine neden olacaktır. Bu nedenle stres tipi idrar kaçırmada kesin tedavi ameliyattır.

İdrar kaçırmanın cerrahi tedavisinde kadınlarda en sık kullanılan, güvenilirliği ve başarısı kanıtlanmış iki ameliyat türü şunlardır:

TVT (transvajinal tape uygulaması)
TOT (transobturator tape uygulaması)

Erkeklerde ise yapay sfinkter takılması en etkili tedavi yöntemidir. Yapay olarak üretilen sfinkter, çalışmayan sfinkter kasının yerine ameliyatla takılır ve vücutta testis torbasının içine monte edilen bir kumanda ile kullanılır.

Alternatif Tedaviler

Sıkışma tipi kaçırmalarda ilaç tedavisi başarısız olursa: Mesane içine botoks uygulaması yapılabilir. Bu tedavinin etkinliği yüksektir ve ortalama 8-9 ayda bir tekrarlanması gerekebilir.
TVT ve TOT ameliyatları: Orta üretral askı ameliyatlarıdır. Bu ameliyatlarda özel bir maddeden yapılan örgü şerit şeklindeki bir bant (meş), vajinal bölgeden mesaneden çıkan idrar yolunun altına yerleştirilir ve bir askı gibi burayı destekler.

İdrar kaçırma, doğru tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesini artırabilir. Sorunla yaşamak zorunda olmadığınızı unutmayın!

Prof. Dr. Tarık Yonguç

Üroloji

Yayınlanma Tarihi: 13.12.2024