GÖZDEN KAÇAN BİR TRAVMA TÜRÜ: ÜREME TRAVMALARI

GÖZDEN KAÇAN BİR TRAVMA TÜRÜ: ÜREME TRAVMALARI

Kısırlık, düşük yapma, kürtaj, ölü doğum, gebelikte ya da doğum esnasında gelişen komplikasyonlar “Üreme Travmaları” kapsamında yer alan travmatik deneyimlerdir. Üreme travmaları kadınlarda ve erkeklerde günümüzde sıklıkla ortaya çıkmaktadır fakat yarattığı yıkıcı psikolojik etkiler toplum tarafından yeterince fark edilememektedir.

Üreme travmalarının ortaya çıkardığı acı ve yas, yaşanan sürecin içeriğine de bağlı olarak herkeste farklı biçimde deneyimlenmektedir. Örneğin kısırlık ile mücadele eden bir birey, ebeveyn olma hayalinin kaybı ile karşı karşıya kalırken ölü doğum sebebiyle bebeğini kaybetmiş bir birey ise hem fiziksel hem de psikolojik bir kayıpla karşı karşıyadır. Fakat kayıpların niteliği farklı gibi görünse de aslında her iki durumda da bir yas süreci vardır.

Üreme travmaları tıpkı diğer yas türleri gibi inişli çıkışlıdır ve çeşitli duyguları da beraberinde getirir. Örnek olarak kısırlık, kişinin ebeveyn olma hayallerini paramparça edebilirken komplikasyonlarla seyreden bir hamilelik ya da kürtaj anne ve baba adaylarının suçluluk duygularını körükleyebilir. İlk denemelerinde üreme travması yaşayan ebeveynler, tekrar çocuk sahibi olmaya çalışırken süreğen biçimde travma dalgaları hissedebilirler. Kısacası üreme travmaları birçok zorlayıcı duyguyu bir arada barındıran komplike travmalardır.

Toplumsal olarak fiziksel bir kayıp gerçekleştiğinde (örneğin ölüm), yas sürecini yaşayan bireylere sosyal destek verilir. Cenazeler ve ritüeller sayesinde yas sürecinin sağlıklı biçimde yaşanmasına ve tamamlanmasına yardım edilir. Ancak üreme travmalarının ardından yaşanan kaybın yasını tutmak için ise herhangi bir ritüel yoktur. Dolayısıyla üreme travmalarının yarattığı yas çoğunlukla tek başına ve içten içe tüketici biçimde yaşanmaktadır. Bu da iyileşme sürecini zorlaştırabilmektedir. Böyle bir durumda ruh sağlığı uzmanlarından destek almak iyileşme süreci için oldukça önemlidir.

 

                                                                    Uzm. Klinik Psikolog Elif Başçelik Yavuz

Psikoloji

Yayınlanma Tarihi: 17.03.2023