Genel Anesteziklerin Riskleri Ve Komplikasyonları

Genel anestezi yaşamsal fonksiyonlar da bir değişiklik olmadan geçici bilinç kaybı ve refleks aktivitede azalma ile karakterizedir.Genel anestezikler hastaya gaz yoluyla soluma şeklinde ya da damar yoluyla dolaşıma karışma şeklinde uygulanır. İlacın verilmesinden sonra dolaşıma geçen anestezikler; kardiyovasküler sistem, santral sinir sistemi, solunum sistemi, hematopoetik sistem, endokrin ve üriner sistemleri etkiler. Etkileme derecesini kişinin yaşı, olası hastalığı, alerji öyküsü olup olmaması ,sigara alkol kullanımı, kullandığı ilaçlar belirler.Genel anestezi sırası ve sonrasında en sık karşılaşılan yan etkiler kaşıntı, döküntü bulantı ve kusmadır. Kaşıntı özellikle damar yolundan verilen ilaçlardan sonra gelişir.Alerji öyküsü olanlarda daha sık görülür.Bulantı kusma; kişinin açlık süresinin operasyon saatine uygun olmadığı durumlarda, kullanılan ilaçların yan etkileri ortaya çıktığında görülür. Önceden öngörülen ilaçların oluşturacağı döküntü bulantı kusma gibi yan etkilere karşı ya bu ilaçlar uygulanmaz ya da verilmeden önce yan etkisini önleyen ilaçlar verilir. Açlık süresi önemlidir.Acil operasyonu planlanan ,açlık süresi dolmamış kişiler de mide bağırsak sisteminin boşalmasını hızlandıran ilaçlar verilir. Hastanın burnundan midesine bir boru sokularak genel anestezi sırasında mide içeriğinin akciğerlere kaçması önlenir .

Genel anestezide kişinin karşılaştığı solunumsal problemler; ağız boğazın anatomik yapısına, sigara kullanımına, olası rahatsızlığına ve kullandığı ilaçlara bağlı olur .Kişinin ağızboğaz bakısı herhangi bir nedenden dolayı yetersizse zor entübasyon gelişebilir .Ameliyat öncesi kişinin değerlendirilmesi, anestezi hazırlığının bu şartlara göre yapılması, zor entübasyon engelini ortadan kaldırır. Bu konuyla ile ilgili kişiler önceden bilgilendirilir. Boğaz ağrısı olabileceği ve kısa sürede geçeceği bildirilir .Sigara soluk borusundaki tüylü epitelin hareketini bozar. Koyu kıvamda balgama neden olur .Bu da genel anestezi sırasında solunum yolu tıkacına neden olabilir. Solunum güçlüğü gelişebilir. Sigara kullanan kişilerin .en az 24 saat süreyle sigarayı bırakması anestezinin seyri sırasında faydalı olacaktır. Kişilerin olası rahatsızlıkları ve kullandıkları İlaçlar da anestezi sırasında verilen ilaçlarla etkileşir. Solunum güçlüğüne katkıda bulunabilir. Geçici gelişen bu olay nedeniyle kişiler postop yoğun bakım ünitelerinde bir süre takip edilebilir.

Genel anestezi sırası ve sonrasında karşılaşılan kardiyak etkiler; nabız ritminde azalma, artma veya ekstra ritim gelişmesi, tansiyonun düşmesi veya yükselmesi şeklindedir. Yine yaş, olası rahatsızlıklar, kullanılan ilaçlar bu riski artırabilir.İleri yaş, hipertansiyon, koroner arter hastalıkları, kullanılan ilaçlar sağlık kontrolünü düzenli yaptıran kişiler de sorun yaratmaz. Takipsiz kişiler her zaman risk altındadır. Ameliyat öncesi kişinin hekimini doğru bilgilendirmesi, Anestezi hekiminin talimatlarına uyması çok önemlidir .Kardiyovasküler problemi olanlara ,ameliyat masasına alındıklarında operasyonun niteliği ve süresi ile orantılı olarak daha ayrıntılı monitörizasyon işlemi uygulanır. Bu da olası riskleri en aza indirger.

Genel anesteziklerin, santral sinir sistemi, üriner sistem, hematopoetik sisteme baskılayıcı etkileri geçicidir. Kişilerin bu sistemlerle ilişkili rahatsızlıkları genel anesteziklerin etkilerini derinleştirir.risk ve komplikasyonlarını arttırır. Bu yüzden rahatsızlıkların anestezi öncesi belirlenmesi, kontrol altına alınması önemlidir .

Anestezi cerrahi işlemlerin birinci basamağıdır. İster genel isterse bölgesel olsun risk ve komplikasyonların derecesi aynıdır. Anestezi hazırlığının doğru bir şekilde yapılması önemlidir .Operasyon planlanan kişiler mutlaka Anestezi uzmanı tarafından bilgilendirilmelidir.Anestezi uzmanının önerileri dikkate alınmalıdır. Günümüz şartlarında operasyon odalarındaki teknik olanaklar genel anesteziye bağlı riskleri ve komplikasyonları en aza indirger.

Yine de unutulmamalıdır ki; En İyi Monitör Anestezistin Kendisidir.Operasyonu planlanan kişiler Anestezi Uzmanına güvenmelidir.

Uzm. Dr. Hande Şeniz Bektur

Anestezi ve Reanimasyon