BEBEKLERİN EK GIDAYA GEÇİŞLERİNDE ALTIN KURALLAR

BEBEKLERİN EK GIDAYA GEÇİŞLERİNDE ALTIN KURALLAR

BEBEKLERİN EK GIDAYA GEÇİŞLERİNDE ALTIN KURALLAR

GENEL KURALLAR

Sadece anne sütü alan bebeklerde ek besinlere 6. aydan itibaren başlanır.
12 aya kadar anne sütü ana öğündür, mutlaka verilmelidir. 12. aydan sonra ana öğün ek gıdalardır, anne sütü en az 24. aya kadar devam edilmelidir.
Ek besinlere gçişte, ilk 1-1,5 ay besinlerin tanıtılması amaçlanır. 7,5. ay civarında kahvaltı şeklinde bir öğünü olmalıdır.
Ek besinlere başlarken temel amacımız bebeğe besinlerin sevdirilmesi ve çiğneme-yutma fonksiyonun sağlanmasıdır.
Ek gıda hazırlanırken cam rende kullanılmalı veya çatalla ezilerek hazırlanmalıdır, blender kesinlikle kullanılmamalıdır.
Bebekler ilk kez ek gıdayı aldığında diliyle itebilirler, bu tamamen normaldir. Çünkü bebekler yemek yemeyi bilmezler, ağızındaki besini emmek isterler. Bu nedenle dili ile tükürüyormuş gibi olurlar.
Besinlere mümkünse tuz, salça ve baharat konmamalıdır.
Şeker kesinlikle verilmemelidir.
Besin reddi olduğu durumlarda, aynı besin 10 kez değişik zaman ve sunumlarda verilmelidir.
Bazı bebekler bazı gıdaları sevmeyebilirler, bu tamamen doğal bir şeydir. Unutmamak gerek ki onların da bir damak tadı vardır.
Yemek yedirirken kesinlikle ağzı zorla açıp yedirilmemelidir. Bebeklerin bu döneminde ağız en önemli öğrenme organıdır. Zorla yemek yedirmek bebek tarafından taciz olarak algılanır.
Besinleri ilk defa veriyorsak tek olarak ve miktarı çok küçükten başlayıp arttırarak, 3 gün kuralı ile vermeliyiz.
Bal 1 yaşa kadar kesinlikle verilmez, yumurta beyazı ise yumurta sarısı verildikten ve allerji olmadıktan 2 ay sonra verilebilir.
Balık, çilek, domates, kivi, kuruyemişler (fındık, ceviz, fıstık), inek sütü 9. aydan itibaren denenebilir (inek sütü 1 yaş sonrasına kadar ertelenebilir).
Sadece kuruyemişler (fındık, ceviz, fıstık) ile sebze çorbaları hazırlanırken blender kullanılabilir.
Gıdalar hazırlanırken, -mümkünse- farklı gıdalar karıştırılmamalı, bebek her besinin tadını ayrı olarak almalıdır.
Gıdalar hazırlanırken yoğurt ve anne-inek sütü yumuşatmak için kullanılabilir.
Anne sütü alan bebeklere ek olarak su verilmesine gerek yoktur.
Bebekler oturmaya başladıktan sonra mama sandalyesi ile aile sofrasına oturtulmalıdır.
7-8. aydan itibaren bebeğe ait tabak-kaşık olmalı yemekleri yemesine izin verilmelidir. Bu dönemde bebekler el-ağız koordinasyonunu tam sağlayamadıkları için yemek yerken etraflarına çok dökerler. Bu nedenle bebeğin bakımı ile ilgilenen kişinin çok sabırlı olması ve bebeği kaşık ile yemek yemesine teşvik etmesi gereklidir.
Yemek yerken TV açık olmamalı, telefon veya tablet ile yemek yedirilmemelidir.
Aile ile beraber yenilen ana öğünlerden 3-4 saat öncesinde bebeğe ek gıda verilmemeli, bebek sofraya aç olarak oturmalı, yemek, ailecek birlikte yenmelidir. Böylece sofra düzeni bebeğe öğretilmiş olur.
Öğünler arası sık olmamalı, bebeğin acıkmasına izin verilmelidir. Böylece tokluğun hazzını hissetmesi sağlanmalıdır.
Bebeklerin öğünleri düzenli olmalı ama arada bebeğin isteğine göre esneklik sağlanmalıdır.
Bebekler küçültülmüş erişkin değildir. Verilen besinlerin miktarı ona göre ayarlanmalıdır (mide kapasitesi.......doğumda 2 yemek kaşığı, 6. ayda 1 çay fincanı, 1 yaşta 1 su bardağı).
Formül sütler (mamalar) anne sütü yetersiz olduğunda verilmelidir.
Bebeğe yemek yedirirken kaşık, bardak kullanılmalı, biberon kullanılmamalıdır.

EK BESİN BAŞLAMA ÖNERİLERİ

Ek besinlere ilk önce taze sıkılmış meyve suyu, veya mevsimde bulunan sebzelerin (kabak, ıspanak, pırasa, patates....) az miktarda su ile haşlaması sonrasındaki haşlama suyu ile başlanır.
Hemen ardından taze olarak mayalanmış ev yoğurdu eklenir.
Bu şekilde 10-15 gün devam edilir.
Sonrasında meyve püreleri ve sebze pürelerine geçilir. Hazırlanırken yoğurt kullanılabilir.
Bu şekilde 10 -15 gün devam edilmelidir.
Sonrasında yumurta sarısı başlanabilir. Yumurta sarısı 1/4 olacak şekilde ve 3-4 günde bir 1/4 arttırılarak 15 gün civarı tam bir sarıya geçilmelidir.
Yumurta başlandığında çorbalara da başlanmalıdır. Ilk olarak yoğurt ve sebze çorbaları (brokoli, ıspanak) başlanabilir.
Tam yumurta sarısına geçildiğinde çorbalara et-tavuk suyu eklenebilir.
Tam yumurta sarısına başladıktan 10-15 gün sonra kıyma şeklinde ete başlanmalıdır. Kıyma mümkünse 4-5 kez çekilmiş olmalıdır.
Bebeğin 6,5-7. ay civarında sabah kahvaltısı şeklinde bir öğünü olmalıdır. Kahvaltıda tam bir yumurta sarısı, peynir, yoğurt ile yumuşatılarak verilebilir.
Bebeğin 7,5-8. ay civarında akşam yemeği şeklinde ikinci öğünü olmalıdır. Akşam yemeğinde çorbasına mutlaka kıyma ve et suyu katılmalı, ayrıca tam tahıllı ekmek, erişte, bulgur ve/veya pirinç de eklenmelidir.
Bundan sonraki her 1,5 ayda bir bir öğün ek gıda olcak şekilde öğünler oluşturulur.
Kahvaltıdan sonraki öğünlerde muhallebi, haşlanmış sebze püreleri, meyve püresi, çorbalar, tahıllı mamalar, bisküviler verilebilir.

UZM. DR. YASİN TUĞRUL KARAKUŞ

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI